Eind vorig jaar ging schokkend nieuws de wereld over: in China was een tweeling geboren waarvan het embryonale DNA genetisch gemodificeerd was met CRISPR technologie. De verontwaardiging over deze ontwikkeling was wereldwijd groot, deze onderzoeker had zich niet aan internationale afspraken gehouden.
Wereldwijd is er veel discussie over de vraag of het DNA van embryo’s aangepast mag worden. Naast vragen of de techniek al ver genoeg ontwikkeld is en veilig toegepast kan worden, zijn er veel ethische vragen waar zorgvuldig naar gekeken moet worden. Denk hierbij aan vragen over de wenselijkheid om menselijk DNA te veranderen en de mogelijke implicaties ervan. Een gedane aanpassing wordt immers aan nakomelingen en daarmee aan volgende generaties doorgegeven.
Onlangs richtten Amerikaanse en Engelse wetenschapsacademies een werkgroep op met als doel de ontwikkeling van een raamwerk voor wetenschappers, medici en overheidsvertegenwoordigers. Het raamwerk brengt de wetenschappelijke, medische en ethische aspecten in kaart die van belang zijn bij de afweging of kiembaanmodificatie (DNA aanpassing van het embryo) voor medische doeleinden toegestaan kan worden. Aan de hand van dit raamwerk kan vervolgens gekeken worden op welke wijze het traject van onderzoek naar klinische toepassing verantwoord ingevuld kan worden.
Met input van een publieksdiscussie en een internationale bijeenkomst hoopt deze internationale werkgroep in het voorjaar van 2020 haar rapport met bevindingen op te leveren.
In Nederland wordt een maatschappelijke dialoog rondom het onderwerp kiembaanmodificatie georganiseerd. Deze DNA-dialoog is een initiatief van Erasmus MC, Rathenau Instituut, NPV-Zorg voor het leven, Erfocentrum en NEMO Kennislink met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) is vanwege haar inhoudelijke kennis over nieuwe medische en biotechnologische ontwikkelingen partij in dit project.
Ten behoeve van deze dialoog vindt een serie gesprekken en debatten door het hele land plaats vanaf september 2019 tot eind 2020. Het doel hiervan is in kaart te brengen wat de Nederlandse samenleving vindt van het aanpassen van het DNA van een embryo. De perspectieven die uit de dialogen voortkomen worden gebundeld en ter informatie aangeboden aan de politiek die dit kan gebruiken bij haar besluitvorming.
Daarnaast is het ook zorg dat de Nederlandse dialoog aansluiting vindt bij de internationale discussies, lees hier meer over in het artikel van het Rathenau Instituut. Meer over het dialoog initiatief en de diverse activiteiten die georganiseerd zullen worden is te vinden op de website DNAdialoog.nl.