Dit jaar vond alweer de 16e editie van iGEM plaats, de grootste synthetische biologie competitie voor studententeams. Ook dit jaar bood het weer een mooie inkijk in mogelijke biotech-toepassingen van de toekomst. Daarnaast is iGEM een geschikte plek om studenten bewust te maken van het belang van het denken en doen van Safe-by-Design.
Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) werkt al een aantal jaren samen met de Nederlandse iGEM teams op het gebied van Safe-by-Design (SbD). De teams ontvangen een SbD opdracht en aanvullende coaching van RIVM experts met als doel om de diverse veiligheidsaspecten van het iGEM-project waaraan ze werken te identificeren en deze in hun project te integreren. De uitdaging hierbij is om ‘beyond the lab’ te denken, dus om ook de veiligheid van bijvoorbeeld het productie proces en eindgebruikers mee te nemen in het projectdesign.
iGEM is bij uitstek de plek om studenten te laten nadenken over wat ze aan het ontwikkelen zijn en hoe ze dit op een veilige manier kunnen doen. Zij zijn de biotechnologen van de toekomst die mede verder vorm zullen geven aan wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen. Bovendien is het meenemen en nadenken over veiligheidsmaatregelen ook binnen de iGEM competitie een belangrijke randvoorwaarde voor een succesvol project. De studenten moeten in het onderdeel ‘Human Practices’ van iGEM bijvoorbeeld nagaan hoe de samenleving en gebruikers over hun biotechnologische ontwikkeling denken. De SbD opdracht loopt parallel aan het iGEM project. De opgedane inzichten en kennis verkregen via de SbD opdracht verwerken de studenten in een ‘infographic’.
Onder ‘meer lezen’ zijn infographics van een aantal Nederlandse teams er op na te slaan. Zo werkte het Wageningse team aan een bacteriofaag-therapie tegen het plantpathogeen Xyllela fastidiosa. Hun project idee was om de bacteriofagen via insecten te verspreiden. Aan dit idee kleven veel verschillende veiligheidsaspecten die het team ook in opdracht van het ‘Safety and Security Committee’ van iGEM moest uitwerken. In combinatie met dit comité en de SbD opdracht wist dit team succesvol de verschillende facetten van veiligheid te adresseren en na te gaan hoe deze aangepakt zouden kunnen worden.
Een Duits team, dat aanwezig was tijdens de ‘Dutch iGEM Meetup’ in Den Haag, waar eerder in deze Nieuwsbrief over is bericht, heeft ook het concept Safe-by-Design opgepakt. Interessant te zien hoe dit team, dat géén coaching heeft ontvangen, toch aan dit onderwerp heeft gewerkt.
Aan de hand van enkele jaren ervaring en de input van de iGEM studenten ontwikkelt RIVM documentatiemateriaal over de Safe-by-Design opdracht, genaamd ‘Coaching for SbD’. Dit materiaal is bedoeld als gids voor docenten van hogescholen en universiteiten die studenten verder willen laten denken over veiligheidsaspecten van biotechnologische ontwikkelingen. Hiermee geeft RIVM invulling aan een opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om het denken en doen van Safe-by-Design te verankeren in onderwijs.